Φόρμες Οθωμανικής Ορχηστρικής μουσικής

Το Σαμάι, H Λόνγκα και Το Μπάσραφ

Τρεις οργανικές φόρμες σύνθεσης είναι δανεισμένες από την Τουρκική/Οθωμανική μουσική και παραμένουν μέρος της Αραβικής μουσικής έως σήμερα: Το Σαμάι, η Λόνγκα και το Μπάσραφ. Το Σαμάι έχει επιβιώσει περισσότερο από τα τρία, καθώς Άραβες μουσικοί συνεχίζουν να συνθέτουν σε αυτήν την φόρμα μέσα στον 21ου αιώνα.

Και οι τρεις αυτές φόρμες βασίζονται σε ένα επαναλαμβανόμενο θέμα (ρεφραίν) που λέγεται “Taslim” και ένας αριθμός από διαφορετικά θέματα (στροφές) λέγονται “Χάνα”. Oι τρεις φόρμες στηρίζονται σε ένα μακάμ και περιλαμβάνουν την συμπεριφορά του μακάμ αυτού και τις συνήθεις μετατροπίες του. Γιαυτό το λόγο, το μακάμ (και ο συνθέτης) είναι μέρος του τίτλου της σύνθεσης.

Το Σαμάι

Προφορά του Σαμάι

Το Σαμάι είναι μία φόρμα οργανικής σύνθεσης αποτελούμενη από τέσσερις Χάνα, κάθε μία ακολουθούμενη από το ίδιο θέμα του Τασλίμ. Τα μορφή ενός Σαμάι είναι Χ1, Τ, Χ2, Τ, Χ3, Τ, Χ4, Τ. Όλα τα μέρη γράφονται σε ρυθμό Ικά Σαμάι Θακχίλ, εκτός την 4η Χάνα που είναι συνήθως γραμμένη σε ένα μικρό μονού αριθμού ρυθμικό κύκλο όπως Ικά Σαμάι Σαραμπάντ ή Ικά Σαμάι Ντάριτζ.

Σαμάι Μπαϊάτι – Ιμπραχίμ αλ-Αριάν Σαμάι σε μακάμ Μπαϊάτι από τον Ιμπραχίμ αλ-Αριάν (Αίγυπτος), ηχογραφημένο από την Ορχήστρα του Ράδιου της Τυνησίας.

Σαμάι Χιτζασκάρ Κουρντ Ρόχι αλ-Χαμμάς Σαμάι σε μακάμ Χιτζασκάρ Κορύντ από τον Ρόχι αλ-Χαμμάς (Παλαιστίνη-Ιράκ), περιλαμβάνοντας Ικά Τζουρτζίνα στον 4ο Χάνα.

Σαμάι Κουρντ Αμπντου Ντάγερ Σαμάι σε Μακάμ Κουρντ από τον Αμπντού Ντάγερ (Αίγυπτος), το οποίο περιλαμβάνει μία μακριά Μουκάντιμα (σύνθεση εισαγωγής).

Σαμάι Ραστ Τζορτζ Μισέλ Σαμάι σε Μακάμ Ραστ από τον Τζορτζ Μισέλ (Αίγυπτος), ηχογραφημένο από την Ορχήστρα του Ράδιου της Τυνησίας.

Σαμάι Νάουα Άθαρ Τζαμίλ Ουαίις Σαμάι σε Μακάμ Νάουα Άθαρ από τον Τζαμίλ Aουές (Συρία).

H Λόνγκα

Προφορά της Λόνγκα

Η Λόνκγα είναι η 2η πιο δημοφιλής Οθωμανική ορχηστρική φόρμα. Oι Χάνα είναι γραμμένες συνήθως στον κοντό και ζωηρό ρυθμό Ικά Φοξ και Ικά Μαλφούφ για το Τασλίμ.

Πολλές Λόνγκα της Οθωμανικής περιόδου έχουν Μακάμ με σκληρά διαστήματα (χωρίς μόρια του τόνου) όπως Μακάμ Ναχαουάντ, Μακάμ Χιτζάζ και Μακάμ Νικρίζ, και οι μελωδίες τους θυμίζουν τη μουσική της Ανατολικής Ευρώπης. Πολλοί Άραβες συνθέτες συνεχίζουν και ακολουθούν την ίδια προσέγγιση.

Λόνγκα Φαραχφάζα Ριάντ αλ-Σουνμπάτι Λόνγκα σε Μακάμ Φαραχφάζα από τον Ριάντ αλ-Σουνμπάτι (Αίγυπτος), ηχογραφημένο από την ορχήστρα του Σιμόν Σαχίν.

Λόνγκα Άτζαμ Αμπντού Ντάγερ Λόνγκα σε Μακάμ Άτζαμ από τον Αμπντού Ντάγερ (Αίγυπτος), ηχογραφημένη από την ορχήστρα του.

Λόνγκα Ναχαουάντ Δρ. Άλφρεντ Τζαμίλ Λόνγκα σε Μακάμ Ναχαουάντ από τον Δρ. Άλφρεντ Τζαμίλ (Αίγυπτος), ηχογραφημένη από την ορχήστρα του.

Το Μπάσραφ

Προφορά του Μπάσραφ

Το Μπάσραφ είναι η λιγότερη διαδεδομένη Οθωμανική ορχηστρική φόρμα, και παραμένει κυρίως στον χώρο των μουσικών σπουδών και ασκήσεων οργανικής μουσικής. Το Μπάσραφ αποτελείται από 4 Χάνα, κάθε μία ακολουθούμενη από το ίδιο θέμα του Τασλίμ, και σπάνια υπάρχουν συνθέσεις τέτοιου είδους από Άραβες συνθέτες.

Αντίθετα με το Σαμάι, το Μπάσραφ συνήθως ακολουθεί ένα μονάχα Ικά σε όλη την έκταση της σύνθεσης, στις περισσότερες περιπτώσεις ένας ζυγού αριθμού ρυθμός όπως Ικά Μασμούντι Καμπίρ (8/4), Ικά Μουχάμας (16/4), Ικά Σάνμπαρ (24/4), Ικά Ντάουρ αλ-Καμπίρ (28/4), ή μακρύτερους Οθωμανικούς ρυθμικούς κύκλους.

Μπάσραφ Φαραχφάζα Μπάσραφ σε Μακάμ Φαραχφάζα από τον Ισμαΐλ Χάκκι Μπεϊ (Οθωμανός), ηχογράφημένο από την ορχήστρα του Σιμόν Σαχίν.

Μπάσραφ Κάρα Μπάτακ Σίκα (1929) Μπάσραφ Καρά Μπάτακ σε Μακάμ Σίκα, ηχογραφημένοτο 1929 από τον Σάμι αλ-Σάουα (Συρία) στο βιολί και Μοχάμαντ αλ-Κασάμπζι (Αίγυπτος) στο Ούτι.

Εξερευνήστε άλλες ομάδες φόρμας: